Geen respect? Op zoek naar de pijnpunten in een herstelbeleid.

Auteurs: Derck Sybil en Haerter Nina

Promotor: Consuegra Els

Deze masterproef analyseert de problemen met het herstelbeleid en de toepassing ervan op een Brusselse secundaire school. Onze secundaire scholen genieten grote autonomie en stellen hun schoolregels en pedagogische aanpak volledig zelf op. Het herstelbeleid van de secundaire school in kwestie, gebaseerd op het 4-lademodel, volgt een progressieve aanpak voorgesteld door het Gemeenschapsonderwijs.

Het 4-lademodel deelt herstelgerichte praktijken op in vier niveaus of “lades”, afhankelijk van de ernst van de situatie en de benodigde interventie. Elk van deze lades vertegenwoordigt een specifieke aanpak om conflicten of spanningen aan te pakken, van preventief en relationeel tot intensief en herstellend.

In het onderzoek werd een bevraging afgenomen bij het onderwijzend en ondersteunend personeel van de school, om zicht te krijgen op hun ervaringen met het beleid en op hun visie op storend gedrag in het algemeen. Voor het schoolteam was het belangrijk om de pijnpunten van het beleid op te sporen, omdat er grote verdeeldheid en ontevredenheid heerste onder het personeel. Voor ons was het interessant om te analyseren in hoeverre de problemen met het beleid aansluiten bij theorieën over schoolklimaat en klasmanagement.

Het team rapporteerde meerdere problemen met hun beleid: traagheid, laksheid, te veel administratie en daardoor een inconsistente toepassing. Volgens het personeel was onvoldoende respect van leerlingen hiervan de oorzaak. Er werd meerdere malen in de bevraging aangegeven dat leerlingen eindeloze discussies rond sancties aangaan.

Volgens onze analyse is dit echter een gevolg van het slecht functioneren van het herstelbeleid: als leerlingen niet kunnen voorspellen welk gedrag welke consequentie oplevert, verliezen zij hun vertrouwen in het systeem en in het personeel. Wetenschappelijke literatuur toont aan dat het betrekken van leerlingen in het opstellen van een herstelbeleid een positief effect heeft op hun betrokkenheid, aanvaarding van de regels en inzet om deze te volgen.

Voor de secundaire school is het betrekken van leerlingen bij de herziening van het beleid dan ook een logische volgende stap naar een beter functionerend, gedragen herstelbeleid. 

Masterthesis: Derck, S., & Haerter, N. (2023) Geen respect? Op zoek naar de pijnpunten in een herstelbeleid.