Talent op de juiste plaats

Auteur: Ariadne Warmoes - leestijd: 13 minuten

Droom even mee met ons. Droom over een school waar leerlingen hun talenten

ontdekken en ontplooien in de juiste studierichting. Een school die leerlingen

begeleidt en versterkt in het maken van de juiste studiekeuze. Een school

waarbij de leerling kan bloeien en groeien en waar talent op de juiste plaats zit.

Zo een school wilt GO! For Business in Molenbeek zijn.

Onderwijsloopbaanbegeleiding: Wat?!

De school GO! For Business is een ASO-, TSO- en BSO-school met een divers leerlingenpubliek. Uit een bevraging bij de leraren bleek dat zij

ondervonden dat veel leerlingen in de verkeerde studierichting zaten. Hierdoor

kunnen ze hun potentieel niet 100% benutten. Vanuit deze realiteit is de droom gekomen om een onderwijsloopbaanbegeleiding onder de

loep te nemen. Het woord zegt het zelf: je begeleidt de leerlingen in hun

onderwijsloopbaan. Door in te zetten op de onderwijsloopbaanbegeleiding krijgt elke leerling maximale kansen om zijn talenten te ontwikkelen en een juist diploma te behalen. Dit heeft ook een maatschappelijk belang: geen

enkel talent gaat verloren, en zo kan elk talent maximaal op de arbeidsmarkt worden ingezet.

Denk even na op basis waarvan jij je studiekeuzes hebt gemaakt… Geen

gemakkelijke denkoefening he? Dit komt omdat er veel zaken mee spelen bij het maken van een keuze. De literatuur[1] vertelt ons dat er moet

ingezet worden op drie aspecten: informatie, het leren maken van keuzes en het leren kennen van jezelf. Kort samengevat wilt dit zeggen dat de leerlingen toegang moet hebben tot informatie over studiemogelijkheden, dat ze moeten leren hoe ze weloverwogen keuzes kunnen maken en dat ze ontdekken wat hun sterktes, werkpunten en belangstellingen zijn.

Van droom naar onderzoek...

GO! For Business doet al veel initiatieven rond deze drie aspecten, zoals een bezoek aan de SID-in beurs, workshops rond mentale grenzen, infosessies van het CLB,… We weten echter niet welke van deze initiatieven de leerlingen daadwerkelijk heeft geholpen in hun studiekeuze en waar de leerlingen nog

meer nood aan hebben. Om hierachter te komen, raadde professor

Geert Kelchtermans van de KU Leuven ons aan om een narratief-biografisch interview [2] af te nemen. In zo een interview laat je iemand

reflecteren op een specifiek moment of gebeurtenis. In ons geval is dit op welk

moment en om welke reden de leerlingen hun studiekeuze hebben gemaakt. Wij hebben deze individuele interviews gehouden met de

leerlingen uit de tweede en derde graad ASO, TSO en BSO. Naast een reflectie op het moment van hun studiekeuze, vragen we ook wie deze studiekeuze beïnvloed heeft en of ze tevreden zijn met hun keuze. Daarnaast peilen

we naar de initiatieven die de school al doet en waar de leerlingen nog meer nood aan hebben.

De leerlingen vertellen...

In de interviews vertellen de leerlingen dat ze vaak op basis van B- en C-attesten hun studiekeuze maken en de informatie haalden bij broers en zussen, vrienden of door een individueel gesprek met een leerlingbegeleider of klastitularis.

“De school geeft ons boekjes met de richtingen in. Dat helpt. Maar het boekje moet ook nog uitgelegd worden.” Daarnaast pleiten ze voor individuele

gesprekken met een leerkracht of leerlingbegeleider om hun beter te

begeleiden in hun keuzes. “De school heeft geholpen maar niet voor mijn studiekeuze. Ze hebben geholpen met mijn taken (...) of als ik veel afwezig was.

Zo een dingen maar niet voor mijn studiekeuze. Misschien moet de titu aan elke leerling vragen wat ze later willen worden. En ons dan helpen.”

Op basis van de 3 aspecten gevonden in de literatuur en de resultaten nemen we actie op vier fronten. Allereerst hebben we een talentenbundel opgesteld en een algemeen reflectieblad. De leerlingen vullen de talentenbundel in om hun talenten, interesses en belangstellingen te ontdekken. Na elke activiteit rond

onderwijsloopbaanbegeleiding vullen ze ook een reflectieblad in. Deze talentenbundel en reflectiebladen vormen samen een portfolio, die opgebouwd wordt tijdens de loopbaan van de leerling. Daarnaast hebben we het “leerlingcontact” gecreëerd. Drie keer per jaar krijgt de klastitularis een vast moment om een individueel gesprek te voeren met zijn of haar

leerlingen over hun onderwijsloopbaan. Het portfolio vormt hierbij de basis van het gesprek.

Van onderzoek naar actie...

Om de klastitularis te steunen in dit gesprek, is er een coachingsdraaiboek opgesteld. Hierin staat tips om een goed onderbouwd coachingsgesprek te voeren. De derde actie omvat alles van informatie rond onderwijsloopbaanbegeleiding en studiekeuzes. Zo hebben we een toegankelijk

pinterestbord met informatie voor de leraar, leerling en ouders, posters in de toiletten, stickers in de agenda,… Als laatste actie hebben we een inventaris

gemaakt van alle bestaande initiatieven rond onderwijsloopbaanbegeleiding die er zijn bij GO! For Business. Bij deze initiatieven staat steeds een richtdatum en een verantwoordelijk persoon. Hierdoor hopen we dat de initiatieven een continue karakter krijgen.

Toekomst: we dromen verder.

De eerste stenen zijn gelegd als basis voor een uitgewerkte onderwijsloopbaanbegeleiding. In de toekomst hopen we de bestaande acties op te volgen en deze verder uit te breiden. Onze droom is een georganiseerde

onderwijsloopbaanbegeleiding die leerlingen van het eerste tot het zevende middelbaar begeleidt. Een onderwijsloopbaanbegeleiding waardoor elke leerling de juiste studiekeuze maakt. Een school waarbij elk talent op de juiste

plaats zit.

Bronnen: 

• [1] Germeijs, V. & Verschueren, K. (2007). De keuze van een studie in het hoger onderwijs: het beslissingsproces, risicofactoren en de samenhang met de uitvoering van de keuze. Caleidoscoop, 19(2), 2-9.
• GO! (2015, 3 juli). Onderwijsloopbaanbegeleiding. Visietekst van het GO! Geraadpleegd op 11 oktober 2018, http://www.go.be/media/1947/visietekst_onderwijsloopbaanbegeleidinggo20150703.pdf
• Meijers, F., Kuijpers, M., & Winters, A. (2010). Leren kiezen/kiezen leren. Een literatuurstudie. Utrecht, Nederland: ECBO.
• Vlaamse Onderwijsraad. (2017, 29 juni). Advies over de onderwijsloopbaanbegeleiding voor jongeren die (willen) doorstromen naar de arbeidsmarkt. Geraadpleegd op 16 oktober 2018, van https://www.vlor.be/adviezen/advies-overonderwijsloopbaanbegeleiding-voor-jongeren-die-willendoorstromen
• [2] Kelchtermans, G. (2014). Narrative-Biographical Pedagogies in Teacher Education. Advances in Research on Teaching, , 273–291