Leestijd: 8 minuten
Voor je team is het duidelijk dat er veranderingen moeten gebeuren. Je hebt samen de spanning tussen de huidige situatie en het beoogde ideaal blootgelegd en je wilt hiermee aan de slag. Toch blijkt het niet eenvoudig om samen de huidige situatie om te buigen.
Binnen Sociocratie 3.0 streven we ernaar om de wijsheid van elk individu mee te nemen in het veranderproces. Zo fungeert deze spanning als een kompas naar verandering. In S.3 noemen we dit de driver.
Lees meer hierover in het artikel S3: Patroon Driver: werken vanuit spanning.
Hoe je stapsgewijs met je team aan de slag gaat om je veranderingsproces, project, praktijkonderzoek ... tot een goed einde te brengen en daarbij de collectieve wijsheid van je netwerk benut, lees je hieronder.
Driver mapping: in 7 stappen naar gezamenlijk succes
Nodig: Voor je aan de slag gaat, neem je best een voorraad post-its bij de hand. Zorg ook voor een muur of een groot bord om alles in kaart te brengen.
Stap 1: Schep helderheid over de driver
Om als team zo goed mogelijk te starten, is het belangrijk gezamenlijk inzicht te krijgen in de huidige situatie en het gewenste doel. Schep via consentbesluitvorming helderheid over de driver. Belangrijk hierbij is dat de driver een richting aangeeft, maar geen oplossing biedt.
Stap 2: Ga op zoek naar de actoren
In deze stap onderzoek je wie er betrokken is bij de verandering of wie erdoor beïnvloed wordt. Dit kunnen zowel individuen als groepen zijn. Om deze actoren te identificeren, kunnen bijvoorbeeld volgende vragen worden gesteld:
- Welke mensen hebben we nodig om onze doelen te bereiken?
- Wie kan obstakels vormen of ons tegenhouden?
- Wie kan schade toebrengen aan onze doelstellingen?
- Wie ervaart voordelen als gevolg van deze situatie?
De antwoorden op deze vragen, ofwel de geïdentificeerde actoren, worden genoteerd op gekleurde post-its.
Stap 3: Behoeften in kaart brengen
Nu de actoren bepaald zijn, is het nodig om te onderzoeken wat de actoren concreet nodig hebben om met de driver aan de slag te kunnen gaan. Ook is het belangrijk te achterhalen wat het team of de organisatie van hen vraagt om door te kunnen gaan.
De behoeften van elke actor worden apart op gekleurde post-its genoteerd. Deze post-its worden naast of rond de post-it van de desbetreffende actor gehangen. Op deze manier worden verschillende aandachtspunten geïdentificeerd en ontstaan subdrivers voor de primaire driver. Door met deze subdrivers aan de slag te gaan, wordt een antwoord geformuleerd op de primaire driver.
Het doel van deze oefening is om snel inzicht te krijgen in diverse behoeften binnen de groep. Als er tijdens het proces nog belangrijke subdrivers naar voren komen, kunnen deze nog steeds worden toegevoegd.
Stap 4: Manieren om op de subdrivers te antwoorden
Ondertussen zijn er al heel wat actoren en subdrivers verzameld. Door hierover met het team in gesprek te gaan, identificeer je personen met expertise in het vervullen van de subdriver. Wie kan je hiervoor raadplegen? Door elkaars netwerk te benutten, kom je samen tot personen en instanties die een krachtbron kunnen zijn.
Stap 5: Organiseer de subdrivers in domeinen
In deze stap ga je de subdrivers, in twee rondes, ordenen in afgebakende domeinen. Dit doe je door subdrivers opnieuw te groeperen in logische clusters per thema.
Na de eerste ronde wordt samen geëvalueerd of de voorlopige indeling goed genoeg is om mee te starten en wordt er opnieuw consent over gegeven. Zijn er bezwaren, dan worden deze beluisterd en in de tweede ronde mee opgenomen. Ook na de tweede ronde wordt opnieuw om consent gevraagd. Dit is een concreet voorbeeld van hoe driver mapping het mogelijk maakt om verandering tastbaar te maken en de wijsheid van elk teamlid te benutten.
Stap 6: Het team verdeelt zich over de domeinen
Vanaf deze fase van het proces wordt in groepjes gewerkt. Vraag het team om aan te geven welk domein hen aantrekt vanuit hun kennis, achtergrond en interesse. Eens de domeinen verdeeld zijn, werkt men in groepjes verder.
De domeinen bepalen elk een driver die alle subdrivers omvat. Deze nieuwe driver vormt dan de domeindriver. Het is belangrijk om steeds af te toetsen of de domeindrivers uiteindelijk nog steeds beantwoorden aan de primaire driver van het veranderingsproces.
Stap 7: Vier de successen
Je hebt zojuist benoemd wat je wil bereiken, wie je hiervoor nodig hebt en in welke belangrijke behoeften je moet voorzien om de kans op succes zo groot mogelijk te maken. Je kan van start gaan, hoera!
Dit hele proces neemt amper anderhalf uur in beslag. Je doelen en plan van aanpak verhelderen in zo'n korte tijd is indrukwekkend. Dat mag gevierd worden!
Wil je meer weten?
Hieronder kan je enkele links vinden naar externe websites met veel gratis materiaal.
- Rebelwise (NL) geeft uitleg over S3 en hoe dit besluitvorimingsprocessen bevordert. Je vindt er een handige toolkit met materiaal dat je gratis kan downloaden. Verder biedt de organisatie trainingen aan om je kennis te laten maken met S3 of je om S3-vaardigheden verder aan te scherpen.
- Sociocracy30.org (ENG) biedt op de website informatie over de evolutie van sociocratie en hoe deze benadering kan toegepast worden in verschillende contexten. Je vindt er veel materiaal zoals posters over verschillende patronen, een praktische gids, presentaties en illustraties die je kan downloaden. Ze bieden ook een tool die ervoor zorgt dat je het materiaal gewoon kan vertalen voor jouw schoolteam.
- Sociocratisch centrum Nederland (NL/ENG) biedt een talrijk aantal trainingen aan over sociocratie van beginner tot expert. Deze website biedt een schat aan informatie over sociocratie, inclusief bronnen en casestudy's van sociocratische toepassingen in het onderwijs. Je kan er af en toe gratis inschrijven op webinars die jou laten kennismaken met S3.
Wil je lezen over sociocratie 3.0?
- Jef Cumps (NL) legt in zijn boek Sociocratie 3.0 haarfijn uit hoe jij jouw organisatie kan voorbereiden op de toekomst? He is een praktische gids die je laat kennismaken met sociocratie.
Nieuwsgierig geworden? Meld je school hier aan.
Wij werken samen met onderzoekende leerkrachten en schoolleiders. In een onderzoekend team krijg je als leerkracht de kans een schooljaar lang samen met student-leerkrachten en lerarenopleiders een praktijkprobleem aan te pakken. Ook schoolleiders kunnen met ons onderzoekend aan de slag. Goesting gekregen? Samen bouwen we aan jouw school van morgen!
Meld je school aan
Samen onderbouwen we jouw school van morgen
